خواص سنگ عقیق

طلبه پژوهشگر

حاجی آقا سلمانیان

فوائد سنگ عقیق در روایات

سنگ جزع، نوعی عقیق سیاه و کبود است که گونه های مختلفی هم چون چینی، هندی و یمنی دارد. از این میان بر جزع یمانی بسیار سفارش کرده اند، اما معروف است که جزع یمانی برای همه مناسب نیست (ولی نظر بنده این است که جزع برای همه مناسب بوده و آمد و نیامد ندارد).

امام رضا (ع) از جد خود امیر مومنان (ع) نقل می کنند که فرمود: ((روزی پیامبر اکرم (ص) بر ما وارد شدند در حالی که انگشتری با نگین جزع یمانی در دست داشت. پس همراه ما نماز خواند و بعد از نماز، انگشتر را به من داد و فرمود:

یا علی، این انگشتر را در دست راست خود کن و با آن نماز بخوان! آیا می دانی ثواب خواندن نماز با انگشتر جزع یمانی برابر با ثواب خواندن هفتاد نماز است، همانا انگشتر جزع یمانی خداوند را تسبیح می کند و استغفار می گوید و اجر و ثواب آن برای دست کننده آن است)).

امیر مومنان (ع) خطاب جمعی فرمودند: (( انگشتر جزع یمانی در دست کنید، پس همانا سنگ جزع یمانی وسوسه و نیرنگ های شیاطین را دفع می کند و بر می گرداند)).

امام رضا (ع) درباره یکی از خواص عقیق می فرماید: ((دست کردن انگشتر عقیق، فقر را از بین می برد و دست کردن آن نفاق را نیز نابود می کند)).

امام صادق (ع) در حدیثی طولانی در خواص سنگ عقیق فرمود: ((خیلی عجیب است دستی که در آن انگشتر عقیق باشد و درهم و دینار (پول) نداشته باشد)).

امام رضا (ع) می فرمایند: ((کسی که انگشتری با نگین عقیق در دست کند، فقیر نمی شود)).

امام سجاد (ع) می فرماید: پیامبر اکرم (ص) فرمود ((هر کس انگشتر عقیق در دست کند (و دعا کند) خداوند حوائجش را بر آورده می سازد)).

امام باقر(ع) فرمود: ((در دست نمودن انگشتر عقیق، انسان را از شر سلطان ظالم و هر چه که او از آن می ترسد و می گریزد، نگاه می دارد)).

روزی حاکم به سربازانش دستور داد که یکی از سادات را دستگیر کنند وقتی سربازان آن مرد را می بردند، امام صادق (ع) او را در آن وضعیت مشاهده نموده و فرمود: ((برای او انگشتر عقیق بفرستید)). خانواده آن مرد انگشتر عقیقی به او دادند، پس آن مرد از حاکم، اذیت و آزاری ندید.

اسماعیل فرزند امام صادق (ع) از جدش امام باقر (ع) نقل می کند که حضرت به او فرمود: ((ای فرزندم هر کس شب را صبح کند، در حالی که انگشتر عقیق در دست راست داشته باشد و هنگام صبح قبل از آن که کسی را ببیند، نگین انگشترش را برگرداند، به طوری که در کف دستش قرار گیرد و سوره قدر را بخواند و بعد بگوید:

((امنت باالله وحده لا شریک له و کفرت بالجبت و الطاغوت و آمنت بسر آل محمد و علانیتهم و ظاهرهم و باطنهم و اولهم و اخرهم))، خداوند او را در آن روز از شر آن چه از آسمان نازل می شود و به سوی آسمان بالا می رود و هم چنین از شر آن چه در زمین فرو می رود و از آن خارج می شود، حفظ می کند و در محافظت خدا و ولی خدا به سر می برد تا صبح را به شب رساند)).

امیر مومنان علی (ع) می فرماید: ((انگشتر عقیق در دست کنید که مایه برکت برای شما قرار داده شده است تا از بلاها و حوادث ایمن باشید)).

بشیر از امام باقر (ع) پرسید: (( چه نوع نگین و سنگی را برای رکاب انگشترم تهیه کنم؟)) حضرت فرمودند: ((ای بشیر! چرا غافلی از عقیق قرمز، زرد و سفید؟ (یعنی این نگین ها را انتخاب کن) پس هرکس یکی از آن ها را انگشتر خود قرار دهد، از جمیع بلاها و حوادث مصون و محفوظ می ماند)).

امام صادق (ع) می فرماید ((همانا عقیق محافظت می کند از انسان در مقابل هر گونه بلا و حادثه ای)).

امام صادق (ع) می فرماید: ((عقیق، حرز در سفر است و در دست کردن انگشتر آن در هنگام سفر، انسان را از خطرهای سفر محفوظ و مصون می دارد)).

یکی از اصحاب پیامبر (ص) می گوید: ((روزی مردی نزد پیامبر (ص) آمد و از دزدان قافله در مسیر مسافرت و دزدیده شدن اموالش توسط آن ها شکایت کرد. حضرت فرمودند: ((چرا انگشتر عقیق در دست نمی کنی؟ پس همانا انگشتر عقیق انسان را از هر بدی محافظت می کند)).

راوی از امام باقر (ع) پرسید: (( چه نوع نگین و سنگی را بر روی انگشترم قرار دهم؟)) حضرت فرمود: ((ای بشیر! چرا از عقیق قرمز، زرد و سفید غافلی؟ هرکس از شیعیان آل محمد (ص) باشد و یکی از این سه نوع عقیق را در دست کند، در زندگی اش مگر خیر و برکت و خوبی نمی بیند)).

حضرت زهرا (ع) از رسول خدا (ص) نقل می فرماید: ((هرکس انگشتر عقیق در دست کند همیشه خیر و خوبی می بیند)).

پیامبر اکرم (ص) می فرماید: ((خداوند عاقبت کسی را که انگشتر عقیق در دست نماید، به خیر و خوبی ختم می کند)).

پیامبر اکرم (ص) فرمود: ((زمانی که خداوند موسی بن عمران را خلق کرد (وقتی او را در میقات به رسالت مبعوث کرد) با موسی بن عمران سخن گفت، سپس خداوند عنایت ویژه ای بر اهل زمین کرد و از نور صورت حضرت موسی (ع)، کوه عقیق را آفرید، سپس خداوند قسم یاد نمود: به عزتم قسم هرگز نمی سوزانم و عذاب نمی کنم دستی را که در آن انگشتر عقیق باشد، به شرط آن که ولایت علی (ع) در دل داشته باشد)).

سلمان و ابن عباس از پیامبر اکرم (ص) روایت می کنند که فرمود: (( در سفر معراج، به آن مقامی رسیدم که نزدیک تر از آن به خداوند تصور شدنی نیست. خداوند با من بین دو کوه عقیق سخن گفت و خطاب رسید: یا احمد! همانا من، تو و علی را از نور خودم خلق کردم و این دو کوه عقیق را (که در عرش میبینی) از نور صورت علی ابن علی طالب (ع) خلق کردم. پس به عزت و جلالم قسم می خورم که به راستی خلق کردم این دو کوه عقیق را تا نشانه ای باشند میان موجودات و آفریده هایم و مومنان با این علامت شناخته می شوند. به راستی به عزتم قسم یاد می کنم که همانا آتش جهنم را بر کسانی که انگشتر عقیق در دست می کنند و ولایت علی (ع) در سینه دارند و شیعه اویند، حرام کردم)).

پیامبر اکرم (ص) فرمود: (( (ای مردم) انگشتر عقیق در دست کنید، همانا تا انگشتر عقیق در دست دارید، حزن و اندوه بر دل شما وارد نمی شود)).

امام رضا (ع) فرمود ((کسی که انگشتر عقیق در دست کند و قرعه را بردارد شانس او برای برنده شدن بیشتر است و قرعه بهتری خواهد داشت)) (3).

عقیق نوشت ها و خواص آن در روایات

امام صادق (ع) می فرماید: هر کس انگشتری از عقیق بسازد و بر روی آن بنویسد ((محمد نبی الله، علی ولی الله )) خداوند او را از مردن بد حفظ می کند و صاحب آن بر فطرت خدا پرستی از دنیا (با ایمان) می رود.

امام صادق (ع) می فرماید: هر کس می خواهد مال و فرزندانش زیاد شود و رزق و روزی اش وسیع کردد، پس انگشتری عقیقی تهیه کند و بر روی آن بنویسد ((ماشاءالله لا قوه الا با الله ان ترن انا اقل منک مالا ولدا)) و این آیه را زیاد بخواند {و استغفروا ربکم انه کان غفارا}.

راوی خدمت امام هادی (ع) رسید تا برای زیارت قبر امام رضا (ع) با ایشان خدا حافظی کند. پس امام هادی (ع) به او فرمود: همراه خود انگشتری داشته باشد که نگین آن عقیق زرد باشد و بر روی آن نوشته باشد: ((ما شاء الله لا قوه الا باالله استغفر الله)) و بر پشت آن نوشته باشد ((محمد و علی)) پس همانا این انگشتری تو را در برابر دزدان قافله مصون نگه می دارد و تو را به سلامتی به مقصد می رساند و دینت را محافظت می کند.

روایت شده که نزد امام حسین (ع) انگشتری عقیقی بود که بر روی آن چنین حک شده بوده است ((لا اله الا الله عده للقاء الله)) و کسی که مثل چنین انگشتری را با چنین خطی در دست کند، حرزی است که او را در مقابل وسوسه های شیطان حفظ می کند.

از ویژگی های امام حسن مجتبی (ع) این بوده که حضرت عقیق قرمز داشتند که بر روی آن نوشته شده بود: ((العزه لله)).

و در روایت دیگری آمده است که هر کس این جمله را بر نگین انگشتری اش حک کند، در نظر مردم با هیبت و با شکوه جلوه می نماید و کلامش در دل مردم نفوذ می کند و مردم به راحتی قول او را می پذیرند و خواندن نماز با چنین انگشتری برابر با هفتاد نماز است.

امیر مومنان علی (ع) چهار انگشتری داشتند که آن ها را دست می کردند و نقش نگین انگشتری عقیق آن حضرت چنین بوده است: (( ماشاء الله لا قوه الا با لله استغفرالله)) و این سه جمله در سه سطر حک شده بود و این انگشتری را حضرت برای محافظت (از شر جمیع جن و انس و بلایای آسمانی و زمینی) در دست مبارک می نمودند.

چنانچه در نقش انگشتری های امام حسین (ع) گذشت، حضرت عیسی (ع) در خواب به امام حسین (ع) فرمودند: بر انگشتر عقیق خود این جمله را بنویس ((لا اله الا الله الملک الحق المبین)) و همانا این نقش، غم و غصه را از دل می برد (3).

تاثیر عقیق بر بدن

در کتب فارسی چنین آمده است که اگر کشته عقیق را با آب و یا شربت سیب حل کرده و استفاده نمایید، جنون، نکسیر خنریزی معده و دل، لخته شدن خون، کثرت حیض، بیماریهای طحال و بسیاری بیماری دیگر مفید بوده و درمان می سازد. سرمه عقیق، بصارت را تقویت و چشمها را درخشان می سازد.

برای خونریزی لثه مفید بوده، آن را بند و دندانها را محکم می سازد. اگر معده شما ضعیف می باشد از عقیق استفاده نکنید یا اینکه به همراه آن مقداری بسد (مرجان) هم مصرف نمایید (5).

تاثیر عقیق روی روح و روان

اگر کسی از انگشتری عقیق استفاده نماید، غم و غصه های او دور گشته، حاجت های او برآورده، دشمنان از او وحشت کرده و دور می شوند، و برکت و دولت با او یار می گردد، ترس و خوف را دور کرده، دل را قوی می کند، جانوران موذی و سمی را از او دور و نمی گذارد آسیب برسانند. اگر عقیق سرخ باشد هر نوع خونریزی را بند آورده و زخم را نیز درمان می کند.

اگر به همراه عقیق خود مقداری کافور و عنبر داشته باشید، در پیشگاه حاکم مورد الطاف قرار خواهید گرفت.

روایت های زیادی، خصوصا در کتب مذهبی ذکر است که عقیق را نسبت به سنگهای دیگر خصوصا در مورد آوردن خوش شانسی و برکت و فوائد مالی، افضل دانسته اند.

استفاده از رنگ سرخ آن، برکت و دولت آورده، شما را بر دشمنان غالب و هیچ جانور موذی و سمی نمی تواند به شما آسیب رساند. عقیق جواهری قیمتی نمی باشد، اما برکت و فواید مالی به همراه می آورد (5).

نتیجه گیری

در این پژوهش به یکی از احجار کریمه که در روایات نیز توصیه های زیادی به استفاده از آن شده است پرداختیم. با توجه به خواص و فواید عقیق و تاکید ویژه ای که ائمه معصومین و پیامبران بر استفاده از این سنگ داشته اند، به نظر می رسد که همراه داشتن عقیق برای تمام مومنین بسیار ضروری بوده و توصیه می شود.

فهرست منابع

1. عمید، حسن. فرهنگ عمید. چاپ هشتم، 1354. انتشارات جاویدان.

2. منوچهر دانایی، محسن. فرهنگ گوهرشناسی. چاپ اول، 1376. انتشارات موسسه فرهنگی عابدزاده.

3. موحد ابطحی، سید محمد صدرا. سنگ ها و خواص اعجاب انگیز. چاپ پنجم، 1387. انتشارات عطر عترت.

4. مجلسی، محمدباقر. حلیه المتقین. انتشارات امین و رشیدی.

5. اسداللهی فرد، علی رضا. معجزه نگین. چاپ دوم، 1386. انتشارات صبح پیروزی