سرمانخوريد

خوردن شلغم و عسل فراموش نشود

به طور کلی تغذیه کافی، متعادل و متنوع، عامل بسیار مهمی در حفظ مقاومت بدن و پیشگیری از بیماری‌ها می‌باشد، ولی برخی از عوامل، تأثیر بیشتر و اختصاصی‌تری بر قدرت ایمنی شخص دارند، که از جمله آن‌ها می‌توان به فاکتورهای زیر اشاره نمود:

انرژی، پروتئین، ویتامین‌های A و C، اسیدهای چرب امگا-3 و املاحی مانند روی و آهن.

انرژی

برای انجام تمام فعالیت‌های خارجی و داخلی فرد، نیاز به انرژی می‌باشد. از جمله، جهت انجام اعمال سیستم ایمنی لازم است مقدار کافی انرژی از طریق غذا به بدن انسان برسد، برای بازسازی و فعالیت گلبول‌های سفید و نیز آنتی‌بادی‌ها که وظیفه دفاع از بدن را در برابر میکروب‌ها بر عهده دارند هم نیاز به انرژی است.

منابع عمده انرژی عبارتند از: کربوهیدرات‌ها (مواد قندی – نشاسته‌ای) و چربی‌ها.

پروتئین‌ها

ترکیب اصلی و اساسی بدن انسان را بعد از آب، پروتئین‌ها تشکیل می‌دهند. یکی از وظایف مهم پروتئین، حفظ سلامت انسان از طریق نقشی است که در تشکیل، بازسازی و فعالیت سلول‌های ایمنی بر عهده دارد. ماده اصلی سازنده گلبول‌های سفید و آنتی‌بادی‌ها را پروتئین تشکیل می‌دهد، بنابراین کمبود این ماده مغذی می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف و غیر فعال کند و موجب بروز بیماری‌های مختلف در انسان شود.

منابع غذایی پروتئین‌ها به دو دسته حیوانی (شامل انواع گوشت قرمز، جگر، دل، قلوه، گوشت سفید مانند مرغ و ماهی، شیر و لبنیات و تخم‌مرغ) و گیاهی (شامل حبوبات، مغز دانه‌ها و غلات) تقسیم می‌شوند.

لازم به ذکر است که منابع حیوانی پروتئین، ارزش بیولوژیکی بالاتری نسبت به منابع گیاهی آن داشته و کاربرد بیشتری در حفظ سلامت انسان دارند، ولی نباید در مصرف منابع حیوانی پروتئین افراط کرد، زیرا به سلامت شخص لطمه می‌زنند.

ویتامین A

یکی از اثرات مهم ویتامین A، تأثیر آن در عملکرد سیستم ایمنی است، ضمناً چون این ویتامین خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد، در پیشگیری از بسیاری بیماری‌ها دارای نقش قابل توجهی است و کمبود آن موجب کاهش تعداد سلول‌های ایمنی و نیز اختلال در غشاءهای مخاطی می‌گردد که مجرای تنفسی، گوارشی و سایر دستگاه‌های بدن را در برمی‌گیرد و موجب افزایش آمادگی شخص برای ابتلا به عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا انگلی می‌شود. این اختلال در مجرای تنفسی شایع‌تر است. قابل توجه آنکه کمبود ویتامین A و عفونت رابطه علت و معلولی دارند، به این ترتیب که کمبود ویتامین A موجب بروز عفونت، به خصوص عفونت‌های تنفسی و عفونت، موجب تخلیه ذخیره ویتامین A از کبد می‌شود و این سیکل معیوب آنقدر ادامه پیدا می‌کند که شخص را به ورطه نابودی می‌کشاند. عفونت‌های تنفسی ناشی از کمبود ویتامین A در کودکان و سالمندان بسیار خطرناک می‌باشند و چنانچه به خوبی و سریعاً درمان نشوند، می‌توانند مشکلات مهم و گاه غیرقابل جبرانی به بار آورند.

منابع ویتامین A به دو دسته منابع حیوانی (شامل جگر، کره و زرده تخم‌مرغ) و منابع گیاهی (شامل سبزی‌های دارای برگ سبز، سبزی‌های زرد و نارنجی مانند هویج، گوجه‌فرنگی و میوه‌هایی مانند طالبی، زردآلو، هلو و آلو) تقسیم می‌شوند.

ویتامین C

این ویتامین نیز مانند ویتامین A خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و در حفظ سلامت انسان بسیار موثر است. نقش ویتامین C در حفظ قدرت ایمنی از طریق تأثیر در فعالیت لکوسیت‌ها، تولید اینترفرون (که وظیفه دفاع در برابر میکروب‌ها و حفظ مقاومت بدن را به عهده دارد) و تأثیر در سلامت غشاءهای مخاطی به خصوص مخاط دستگاه تنفس می‌باشد و موجب عملکرد مناسب ریه و پیشگیری از عفونت‌های تنفسی می‌شود.

منابع غذایی ویتامین C عمدتاً مواد گیاهی از قبیل سبزی‌های دارای برگ سبز و سبزی‌هایی مانند گوجه‌فرنگی، فلفل فرنگی، فلفل دلمه‌ای و نیز میوه‌هایی مانند انواع مرکبات (پرتقال، نارنگی، لیموشیرین، لیموترش، گریپ‌فروت و نارنج)، توت‌فرنگی و کیوی می‌باشند.

کمبود ویتامین A و عفونت رابطه علت و معلولی دارند، به این ترتیب که کمبود

ویتامین A موجب بروز عفونت، به خصوص عفونت‌های تنفسی و عفونت، موجب

تخلیه ذخیره ویتامین A از کبد می‌شود و این سیکل معیوب آنقدر ادامه پیدا می‌کند

که شخص را به ورطه نابودی می‌کشاند

توجه داشته باشیم که ویتامین C بسیار آسیب‌پذیر است و طی فرآیند آماده‌سازی، طبخ و نگهداری، کاهش قابل توجه می‌یابد، بنابراین بهتر است منابع این ویتامین تا حد امکان به صورت خام میل شود. از پوست کندن، خرد کردن و قرار دادن منابع ویتامین C در حرارت محیط باید خودداری شود. به هنگام آماده‌سازی و طبخ نیز لازم است توجه کافی مبذول گردد تا از اتلاف این ویتامین جلوگیری شود.

اسیدهای چرب امگا-3

این اسیدهای چرب که عمدتاً در ماهی و محصــولات دریایــی، همچنین در سبزیجات و برخی مغز دانه‌ها وجود دارند، از عوامل بسیار مهم و موثر در حفظ سلامت و پیشــــگیــری از بســـیاری از بیماری‌هــای شایع می‌باشند. اثر مثبت و مفید اسیدهای چرب امگا-3 در پیشگیری از بروز بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های عفونی امری ثابت شده است، بنابراین باید سعی شود در برنامه غذایی خانواده به خصوص کودکان، از منابع این نوع اسیدهای چرب به مقدار بیشتری (در مقایسه با چربی‌های حیوانی) استفاده گردد.

روی

روی از مواد معدنی مهم و تأثیرگذار در سلامت انسان به خصوص در حفظ قدرت ایمنی است. در کمبود روی، کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها مشاهده شده است، بنابراین برای حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری‌های عفونی از جمله عفونت‌های تنفسی، لازم است مقدار کافی روی از طریق غذا دریافت گردد.

منابع غنی روی شامل پروتئین‌های حیوانی و پروتئین‌های گیاهی می‌باشد.

آهن

این ماده معدنی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای موثر در سلامت است و کمبود آن در اکثر جوامع، به خصوص کشورهای در حال پیشرفت، شایع است.

این عنصر در بسیاری از واکنش‌های بیولوژیکی بدن شرکت فعال داشته، در فرآیند تنفس سلولی دخالت دارد و برای عملکرد سلول‌های ایمنی، وجود آن ضروری می‌باشد.

از بهترین منابع غذایی این عنصر، می‌توان به جگر، دل و قلوه، محصولات دریایی، گوشت قرمز کم‌چربی و ماکیان اشاره نمود. منابع گیاهی آهن را حبوبات، سبزیجات، مغز دانه‌ها و میوه‌های خشک تشکیل می‌دهند.

جذب آهن گیاهی بازدهی خوبی ندارد و فقط حدود 5-2 درصد و حداکثر 10 درصد آن قابل جذب در دستگاه گوارش می‌باشد. برای افزایش جذب آهن موجود در منابع گیاهی، استفاده از منابع ویتامین C (از قبیل مرکبات) همراه با آهن گیاهی بسیار مفید است. همچنین وجود منابع حیوانی آهن (حتی به میزان کم) به همراه منابع گیاهی، جذب آن را افزایش می‌دهد.

کلام آخر آنکه با تغذیه صحیح، کافی و متنوع می‌توانیم مقاومت بدنمان را در برابر عفونت‌ها افزایش دهیم و از شر بیماری‌های عفونی شایع در این فصل درامان بمانیم.

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

ـ مصرف پرتقال برای درمان بیماری‌هایی همچون سرماخوردگی، زکام، برونشیت، اسکوربوت (کمبود ویتامین C) بری‌بری (کمبود ویتامین B1)، بیماری قند، عوارض آسمی، رماتیسم، درد مفاصل و بسیاری از بیماری‌‌های دیگر مفید و مؤثر است

ویتامین C موجود در انار در درمان کم خونی و فقرآهن و پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی که در فصل پاییز افزایش می ‌یابد، موثر است

مصرف سیر برای جلوگیری از سرماخوردگی و حتی بهبودی پس از ابتلا به آن، موثر است

برای این که پزشکان توصیه می کنند اگر زیاد دچار سرماخوردگی می شوید و این وضعیت شما را آزار می دهد، می توانید با نوشیدن آب آناناس تا حد زیادی علائم این بیماری را کاهش دهید.

متخصصان تغذیه معتقدند، آناناس علاوه بر این که شیرین و خوش طعم است مزایای بسیاری برای سلامتی نیز دارد. از جمله این که آناناس حاوی یک نوع آنزیم با خواص ضد التهابی است که "بروملاین" نام دارد. این آنزیم در واقع می تواند با عفونت ها مقابله کرده و باکتری ها را نابود سازد.

نوشیدن آب آناناس در تسکین گلودرد هم موثر است و همچنین می تواند به راحتی مخاط بدن را پاکسازی کند. آنزیم بروملاین موجود در آناناس به تسکین سرفه های ناشی از سرماخوردگی کمک می کند

رعایت نکات زیر کمک زیادی می کنه تا احتمال ابتلای ما به این بیماری کم بشه :

۱/ دست های خود را بیشتر بشویید، ویروس سرماخوردگی به سادگی از طریق دست دادن و یا تماس منتقل میشه، پس دست های ما وقتی که در تماس زیاد با محیط هستیم یکی از منابع عمده آلودگی به این ویروس محسوب میشه پس بهتره که به دفعات بیشتر دستمون رو خوب با مواد شوینده بشوییم.

۲/ به بینی، دهان، گوش و چشمانتان دست نمالید، خوب شستن دست می تونه کمک زیادی به عاری بودن دست شما از ویروس بکنه، اما نمی تونید تضمین کنید که دست شما آلوده نیست، پس بهتره که از تماس دستتون با بینی، دهان، گوش و چشمانتان پرهیز کنید. این اجزای صورت از نقاط ورودی ویروس به بدن شما هستند، پس سعی کنید کمتر دستهاتون رو یا اشیاء دیگه رو با اونها در تماس قرار بدید

۳/ از وسایل شخصی خودتون استفاده کنید، برای اینکه ویروس از طریق افراد آلوده به شما منتقل نشه بهتره که از وسایل شخصی خودتون استفاده کنید، لیوان، قاشق، بشقاب همه اینها محلی هستند که ممکن هست توسط فرد آلوده به ویروس آلوده شده باشند و به سادگی با استفاده شما از همون وسایل آلوده ویروس با بدن شما منتقل خواهد شد.

۴/ نقاطی از خانه که بیشتر با دست در تماس است را بیشتر تمیز کنید، کلید برق، دستگیره در، کلید ها، کنترل تلویزیون و سایر وسایل و نقاطی که افراد با آن در تماس هستند را به طور مداوم تمیز کنید. این وسایل می توانند در انتقال ویروس سرماخوردگی از هریک از اعضای خانواده به سایرین نقش مهمی بازی کنند.

۵/ به حوله هایتان بیشتر توجه کنید، حوله با دست و روی شما در تماس است پس اگر حوله به صورت اشتراکی مصرف شود بدون شک یک عامل قوی در انتقال ویروس است پس بهتره که هر عضو خانواده از حوله اختصاصی خودش استفاده کنه تا منجر به آلودگی سایرین نشه. اگر سرماخورده هستید اصلا از حوله های پارچه ای استفاده نکنید، می تونید از دستمال کاغذی و یا حوله های یکبار مصرف استفاده کنید اینجوری جلوی انتقال ویروس به سایر اعضای خانواده رو می گیرید.

۶/میوه و سبزیجات تازه بیشتری مصرف کنید، مصرف روزانه میوه و سبزیجات کمک زیادی به تقویت سیستم ایمنی بدن شما می کنه به خصوص در فصل سرما سعی کنید بیشتر از میوه هایی که سرشار از ویتامین ث هستند استفاده کنید، ویتامین ث به تقویت دستگاه ایمنی بدن کمک می کند. در فصل هایی که احتمال سرماخوردگی هست از خوردن چیزهای شیرین و یا غذاهای پر روغن و سرخ کردنی پرهیز کنید.

۷/ استراحت کافی کنید و آرامش داشته باشید، تحقیقات مختلف نشان داده است که خستگی و استرس در تضعیف سیستم ایمنی بدن نقش موثری دارد. پس برای اینکه سرمانخورید سعی کنید استراحت کافی داشته باشید و آرامش خودتون رو حفظ کنید